SKKN Một số giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy Ngữ văn 8 phần văn bản Trung đại bằng cách tích hợp kiến thức liên môn trong dạy-học

Môn Ngữ văn trước hết là một môn học thuộc nhóm khoa học xã hội, điều đó nói lên tầm quan trọng của nó trong việc giáo dục quan điểm, tư tưởng, tình cảm cho học sinh. Môn Ngữ văn còn là một môn học thuộc nhóm công cụ. Điều đó nói lên mối quan hệ giữa Ngữ văn và các môn khác. Học môn Ngữ văn sẽ có tác động tích cực đến kết quả học tập các môn khác và các môn khác cũng góp phần giúp học tốt môn Ngữ văn. Cho nên tự nó cũng toát lên yêu cầu tăng cường tính thực hành giảm lý thuyết gắn với đời sống.

Hơn nữa, Ngữ văn cũng là môn học góp phần hình thành nên những kiến thức cơ bản và quan trọng nhất là hình thành nhân cách con người, chuẩn bị cho các em một hành trang để bước vào đời hoặc học lên những bậc học cao hơn. Đó cũng chính là chiếc chìa khóa mở cửa cho tương lai.

Thấy được tầm quan trọng của việc dạy và học môn Ngữ văn nói chung và Ngữ văn 8 nói riêng đồng thời phát huy cao hơn nữa hiệu quả trong giảng dạy theo tinh thần đổi mới sách giáo khoa và quan điểm tích hợp là vấn đề cần được quan tâm nhất hiện nay. Bởi tích hợp là một xu thế phổ biến trong dạy học hiện đại. Nó giúp học sinh tiết kiệm thời gian học tập mà vẫn mang lại hiệu quả nhận thức, có thể tránh được những biểu hiện cô lập, tách rời từng phương diện kiến thức đồng thời phát triển tư duy biện chứng, khả năng thông hiểu và vận dụng kiến thức linh hoạt vào các yêu cầu môn học, phân môn cụ thể trong chương trình học tập theo nhiều cách khác nhau. Vì thế, việc nắm kiến thức sẽ sâu sắc, hệ thống và lâu bền hơn.

Trong những năm gần đây, nền giáo dục Việt Nam đang có sự chuyển đổi mới để theo kịp các nước phát triển, hội nhập với nền văn hóa thế giới. Công cuộc đổi mới không chỉ dừng lại ở việc thay đổi sách giáo khoa mà còn thay đổi cả ở phương pháp dạy học, dự giờ. Những cuộc hội thảo khoa học, những chuyên đề tích hợp các phương pháp dạy học liên tiếp được thực hiện nhằm đưa ra giải pháp tối ưu cho người dạy và người học. Vận dụng tích hợp kiến thức liên môn trong một giờ học là một trong những xu thế dạy học hiện đại đang được quan tâm, nghiên cứu và áp dụng ở nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt Nam. Qua việc tích hợp kiến thức liên môn trong tiết học trên lớp, học sinh được rèn luyện thói quen tư duy, nhận thức vấn đề một cách sâu rộng, có hệ thống, biết tư duy lô-gic và quan trọng hơn là tạo được sự hứng thú, say mê với môn học.

Ngữ văn là một trong những môn học có nhiều tiết học trong chương trình giáo dục trung học cơ sở (THCS). Điều đó cho thấy vị trí và tầm quan trọng của bộ môn này trong quá trình học tập của học sinh. Bộ môn này cũng có mặt trong danh sách các môn thi bắt buộc của học sinh. Tuy nhiên trên thực tế, không nhiều học sinh yêu thích môn học này. Thậm chí, rất nhiều em chán ghét và sợ, mỗi khi đến giờ học Ngữ văn. Một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng trên, phải kể đến khối lượng các tác phẩm mà các em phải tiếp nhận trong suốt bốn năm học. Chương trình Ngữ văn THCS có phạm vi thời gian kéo dài từ Văn học dân gian cho đến Văn học hiện đại, trải dài theo chiều dài lịch sử của đất nước. Học sinh của thế kỷ XXI phải học những tác phẩm của hàng ngàn, hàng trăm năm về trước. Sự chênh lệch thời gian kéo theo sự thiếu hiểu biết về nhiều lĩnh vực khác nhau nên khi tìm hiểu một tác phẩm văn học các em gặp phải không ít những khó khăn.

Trong chương trình Ngữ văn 8 học kỳ II, phần học về các văn bản nghị luận trung đại đặt ra nhiều trăn trở đối với giáo viên khi soạn giảng. Đồng thời, khi tìm hiểu để soạn bài và việc học bài của học sinh cũng là một trở ngại lớn.

Vậy, làm thế nào để những giờ học văn bản này không trở nên nhàm chán, giáo điều đơn điệu hoặc bị sa vào kho kiến thức khổng lồ nhưng xa lạ với học sinh hiện nay và làm thế nào để nâng cao chất lượng giảng dạy Ngữ văn 8 nói chung và phần văn học trung đại nói riêng là điều mà tôi quan tâm, trăn trở?