SKKN Cách thức tổ chức cho học sinh chủ động học tập trong các giờ ôn tập về văn học của chương trình Ngữ văn nâng cao THPT

Giảng dạy một bài ôn tập là công việc quen thuộc của mỗi giáo viên. Trong mọi môn học, mọi cấp học, mọi chương trình sách giáo khoa thì bài ôn tập là bài học quan trọng trước khi kết thúc một phần kiến thức, một học kì hay một năm học. Việc thiết kế một bài giảng ôn tập không phải quá khó khăn phức tạp so với các dạng bài khác, bởi các đơn vị kiến thức tương đối rõ ràng, nội dung là kiến thức củng cố, hầu như không có kiến thức mới… Tuy nhiên, để có được một giờ ôn tập thực sự hiệu quả, thành công thì không phải khi nào giáo viên cũng có thể đạt được.

Chương trình Ngữ văn Nâng cao chủ yếu dành cho đối tượng học sinh được học tập, nghiên cứu sâu hơn, rộng hơn so với chương trình Cơ bản. Vì thế, việc dạy chương trình Nâng cao sao cho thật hiệu quả là yêu cầu tất yếu đặt ra với giáo viên dạy bộ môn Ngữ văn.

Trong chương trình Ngữ văn Nâng cao, một khối lớp (10, 11, 12) có hai bài ôn tập về văn học. Một bài cuối học kì một và một bài trước khi kết thúc chương trình của học kì 2, với thời lượng của mỗi bài là 1 tiết (lớp 10, 11) hoặc 2 tiết (lớp 12). Nội dung của hai bài ôn tập trên thâu tóm toàn bộ nội dung văn học được học trong một học kì, vì vậy, việc thiết kế dạy hai bài ôn tập trên sao cho có hiệu quả là việc làm rất quan trọng, có liên quan trực tiếp đến việc nắm bắt kiến thức của học sinh, đến kết quả học tập thể hiện trong các bài thi học kì, thi tốt nghiệp và đại học.

Dạy học Văn không chỉ là dạy kiến thức về văn bản, ngôn ngữ… mà quan trọng là hình thành trong học sinh cách tư duy, ứng xử nhân văn; giáo dục để các em hoàn thiện kĩ năng sống, trở nên chủ động, năng động, ham hiểu biết, có ý thức vươn lên. Nhiệm vụ này phụ thuộc nhiều vào việc tổ chức dạy học cho học sinh.

Với phạm vi một đề tài nghiên cứu KH sư phạm ứng dụng, người viết đề xuất một số kinh nghiệm đã áp dụng trong việc tổ chức các giờ ôn tập về văn học môn Ngữ văn chương trình Nâng cao theo cách thức tổ chức hướng dẫn cho học sinh chủ động ôn tập, củng cố và nâng cao kiến thức.