Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp phân tích lược đồ phục vụ cho dạy môn địa lí ở trường THCS

Địa lí là một môn học tổng hợp, nó kết hợp chặt chẽ giữa các môn khoa học tự nhiên và các môn khoa học xã hội. Bởi vậy muốn học được tốt và muốn hiểu biết, giải thích được các sự vật và hiện tượng địa lí một cách thành thạo học sinh cần xét trong mối quan hệ biện chứng giữa các yếu tố tự nhiên và xã hội, tự nhiên với tự nhiên, xã hội với xã hội...

Một trong những phương pháp học tập tốt môn học Địa lí là biết đọc bản đồ, lược đồ, sơ đồ, ...; đặc biệt là bản đồ. Bản đồ là một trong những thiết bị dạy học được xem là hiệu quả và rất cần thiết, có vai trò rất quan trọng trong nghiên cứu, học tập địa lí. Nhà địa lí học Liên Xô Paolôkin đã nói: “ Địa lí và bản đồ không thể tách rời nhau, không có bản đồ thì không có địa lí”.

Để học sinh học được tốt môn Địa lí ngoài việc nâng cao và bồi đắp không ngừng vốn kiến thức về tự nhiên và xã hội, đặc biệt là vốn kiến thức Địa lí thì các em cần rèn luyện cách đọc bản đồ, cách chỉ bản đồ cho đúng yêu cầu, thể hiện sự hoàn hảo và chuẩn mực khi trình bày để người khác hiểu và nắm bắt được vấn đề cần truyền đạt. Trên cơ sở các em được lĩnh hội những kiến thức và kĩ năng cơ bản nhất về bản đồ ở chương trình địa lí lớp 6, đa phần các em chỉ được tìm hiểu và nắm bắt những vấn đề chung nhất của Địa lí tự nhiên đại cương, kĩ năng đọc và chỉ bản đồ các em chưa được tiếp xúc và rèn luyện nhiều, bởi nội dung chương trình ít liên quan đến bản đồ. Còn trong chương trình Địa lí lớp 7 , 8 & 9 chủ yếu là nghiên cứu Địa lí tự nhiên, Địa lí kinh tế thế giới, khu vực và Địa lí tự nhiên Việt Nam các em có nhiều điều kiện để tiếp xúc với bản đồ, lược đồ vì vậy việc hình thành kĩ năng để các em biết khai thác được những tri thức địa lí trên bản đồ, biết làm việc trên bản đồ qua các bài dạy, biết ứng dụng vào thực tế cuộc sống là rất cần thiết. Từ thực tế đó, qua nhiều năm giảng dạy tôi đúc kết được kinh nghiệm và mạnh dạn đưa ra chuyên đề “phương pháp phân tích lược đồ phục vụ cho dạy môn địa lí ở trường THCS”