Sáng kiến kinh nghiệm Một vài kinh nghiệm ôn tốt nghiệp đạt hiệu quả trong môn Ngữ văn

a. Lí thuyết về các phương pháp dạy học

Phương pháp dạy học là cách thức hoạt động của học sinh trong các giờ học để đạt được mục đích đề ra.

Phương pháp dạy học rất đa dạng bao gồm cả các phương pháp dạy học truyền thống và phương pháp dạy học tích cực. Ngày nay với sự thay đổi của nội dung chương trình cũng như sự thay đổi của tư duy dạy học trong nhà trường: Học sinh trở thành trung tâm của hoạt động dạy học, giáo viên giữ vai trò điều hành, tổ chức hướng dẫn học sinh dến được với các tri thức thì các phương pháp tích cực được coi trọng và sử dụng. Trong một giờ học để làm nên sự thành công phải kể đến vai trò của người giáo viên trong lựa chọn phương pháp và cách thức tổ chức cho các đơn vị kiến thức.

Đối với việc ôn tốt nghiệp bộ môn, căn cứ vào nội dung ôn tập theo cấu trúc đề thi, người giáo viên cũng cần phải xác định các phương pháp học hiệu quả mà cần lấy học sinh làm trọng tâm, còn người giáo viên chỉ có vai trò định hướng, giúp đỡ những vấn đề mới, vấn đề khó giải quyết và cần có sự hệ thống xuyên suốt quá trình học.

b. Lí thuyết về nội dung cần chú trọng ôn tập theo các phương pháp trên:

Nội dung căn cứ để xác định vấn đề ôn tập tốt nghiệp hàng năm là cấu trúc đề thi. Với bộ môn Ngữ văn cấu trúc đề thi gồm 3 câu:

- Câu 2 điểm: Các câu hỏi tái hiện, thông hiểu về thời kì văn học, tác giả văn học Việt Nam và nước ngoài, tác phẩm văn học Việt Nam và nước ngoài trong chương trình.

- Câu 3 điểm: Là dạng đề nghị luận xã hội về một hiện tượng đời sống hoặc một tư tưởng đạo lí.

- Câu 5 điểm: Là dạng đề nghị luận văn học về các tác phẩm văn học Việt Nam trong chương trình 12.

Đến tháng 4 năm 2014 Bộ GD& ĐT đã thay đổi cấu trúc đề thi theo đó đề thi tốt nghiệp môn Ngữ văn có sự thay đổi cụ thể như sau:

Phần 1: Đọc- hiểu (Phần này đạt điểm thấp hơn 5.0 điểm)

- Đề bài cho sẵn một văn bản (Không có trong sách giáo khoa) và hệ thống câu hỏi đọc hiểu để kiểm tra kỹ năng đọc hiểu của học sinh theo hệ thống câu hỏi pisa

- Các câu hỏi tập trung vào kiểm tra kiến thức về tiếng Việt, cảm nhận văn bản, kiến thức liên môn và hiểu biết xã hội.

Phần 2: Phần làm văn (Phần này cao hơn 5.0 điểm)

Xoay quanh hai dạng câu hỏi

- Đề bài viết văn về Nghị luận xã hội gắn liền với những vấn đề thực tế đặt ra.

- Đề bài viết văn về Nghị luận văn học vẫn xoay quanh các tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 12 xong tập trung vào các đề dạng mở để học sinh có kỹ năng cảm thụ văn bản và liên hệ thực tế.

Nội dung trên sẽ là căn cứ để giáo viên chia chủ đề ôn tập cụ thể cho học sinh theo từng giai đoạn ôn.