Sáng kiến kinh nghiệm Một số phương pháp nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy Địa lý Dân cư Việt Nam

Địa lí là môn học cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản, cần thiết về Trái Đất và những hoạt động sinh hoạt và sản xuất của con người ở các quốc gia, khu vực và quốc tế, từ đó làm cơ sở cho hình thành thế giới quan khoa học; giáo dục tư tưởng tình cảm đúng đắn; đồng thời rèn luyện cho học sinh các kĩ năng hành động, ứng xử phù hợp với môi trường tự nhiên, xã hội, phù hợp với yêu cầu của đất nước và xu thế của thời đại.

Trong chương trình Địa lý Việt Nam, Địa lý Dân cư là một nội dung kiến thức quan trọng. Mặc dù chỉ chiếm thời lượng ít trong phân phối chương trình (4 tiết/52 tiết) nhưng lại chiếm tỉ lệ điểm khá cao ≥ 1,5 điểm/10 điểm đối với thi tốt nghiệp và thi Đại học; 3,0 điểm/20 điểm đối với thi HSGQG. Tuy nhiên, qua trao đổi với giáo viên ở hầu hết các trường THPT trên địa bàn Lào Cai thì việc giảng dạy nội dung kiến thức này chưa đạt được kết quả như mong muốn, chưa thực sự phát huy được tính tích cực của người học.

Trong thực tế hiện nay, còn nhiều học sinh học tập một cách thụ động, nhớ kiến thức một cách máy móc, chưa có sự liên hệ kiến thức với nhau, vì vậy chưa phát triển được tư duy logic và tư duy hệ thống. Mặt khác, đối với trường THPT chuyên tỉnh Lào Cai, Địa lý là môn học mà phần lớn học sinh không thi Đại học, các em không giành nhiều thời gian cho học tập môn này.

Xuất phát từ thực tế đó nên trong quá trình giảng dạy tôi luôn cố gắng tìm tòi các phương pháp mới để việc giảng dạy và học tập đạt hiệu quả, học sinh hứng thú học tập và có thể nhớ kiến thức trọng tâm ngay tại lớp, không mất nhiều thời gian học tập ở nhà. Để giải quyết được vấn đề trên, với tôi việc hướng dẫn học sinh kỹ năng khai thác Atlat, sử dụng sơ đồ tư duy trong giảng dạy, hệ thống các dạng bài tập liên quan là một hướng đi đúng, góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học tập phần Địa lý Dân cư Việt Nam của giáo viên và học sinh.