Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm giúp học sinh Lớp 5 học tốt kiểu bài tập làm văn tả người

Dựa theo phương pháp chung của thể loại văn miêu tả, tôi lần lượt thực hiện các biện pháp sau:

1. Giúp học sinh nắm chắc yêu cầu của đề bài.

Đây là một việc làm rất quan trọng, bởi nó giúp học sinh định hướng được công việc mình sẽ làm: Đó là xác định được bài văn thuộc thể loại bài văn gì? Kiểu bài gì? Đối tượng miêu tả là gì?... Từ đó giúp các em không đi lạc yêu cầu của đề. Sau khi nêu xong đề bài, tôi ghi lên bảng rồi yêu cầu 2 học sinh đọc lại.

Ví dụ: Trong lớp em có rất nhiều bạn. Em hãy tả lại một bạn mà em yêu quý.

Tôi hướng dẫn các em như sau:

+ Thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: Đề bài thuộc thể loại văn gì? (miêu tả). Kiểu bài nào? (tả người). Đối tượng miêu tả là gì? (bạn trong lớp).

+ Gọi học sinh trình bày kết quả thảo luận. Cả lớp nhận xét.

Sau khi học sinh trả lời xong, tôi chốt lại yêu cầu và dùng phấn màu gạch chân các từ ngữ quan trọng.

* Ví dụ: Tả một người thân mà em yêu quý.

Tóm lại: Theo tôi giáo viên cũng làm rõ yêu cầu như vậy thì chắc chắn sẽ không có một bài văn nào của học sinh bị lạc đề.

2. Hướng dẫn học sinh quan sát và tái hiện quan sát để tìm ý, lập dàn bài chi tiết.

- Lưu ý khi hướng dẫn học sinh quan sát: Ở lớp 5, quan sát tìm ý không tách thành một tiết được ghép chung với tiết tập làm văn miệng nên bước đầu học sinh và giáo viên gặp nhiều khó khăn. Nếu giáo viên bỏ qua hoặc tái hiện quá sơ lược sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến nội dung bài văn của học sinh.Vì vậy tôi vẫn chú trọng bước này. Đây là mặt mạnh cũng là mặt yếu của học sinh. Do đó khi học sinh quan sát và tái hiện quan sát, tôi luôn nhắc nhở học sinh sử dụng nhiều giác quan để quan sát như mắt nhìn, tai nghe,…

- Mắt: Cho ta cảm giác về màu sắc như: Màu trắng của tóc bạc, màu muối tiêu của tóc hoa râm, đôi mắt sáng long lanh.

- Mắt còn cho ta cảm giác về hình dáng như: Dáng người mập mạp, cao lớn, gầy gò, mảnh khảnh, mảnh mai,….

- Tai: Giúp ta cảm nhận về âm thanh như: giọng nói trầm bổng, trong trẻo, giọng cười giòn giã, giọng đọc truyền cảm,…tiếng bước chân lẹp xẹp.

- Ví dụ 1: Bài ôn tập về tả người ( tuần 33 - tiết 65)

Lập dàn ý chi tiết cho đề bài sau: Tả cô giáo (thầy giáo) đã từng dạy dỗ em và để lại cho em nhiều ấn tượng và tình cảm tốt đẹp.