Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 3-4 tuổi có các kỹ năng tự phục vụ bản thân

Giáo dục Mầm non là bậc học đầu tiên mang tính nền tảng rất quan trọng đối với việc giáo dục trẻ sau này. Tâm hồn trẻ thơ như tờ giấy trắng rất non nớt, rất trong sáng và rất dễ tiếp thu những cái tốt cũng như những cái xấu từ bên ngoài. Thật vậy, với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế rất nhiều các bậc phụ huynh có ít thời gian để quan tâm và hướng dẫn con cái chính vì vậy trẻ thường hay ỉ lại và không thể tự lo cho bản thân. Trẻ em ngày nay đã thông minh hơn, hoạt bát, lém lĩnh hơn nhiều so với trẻ em ngày xưa. Tuy nhiên các cháu lại rất thiếu các kĩ năng sống, thiếu khả năng tự lập và thường hay dựa dẫm vào người lớn. Khi gặp khó khăn là chúng thường tìm ngay đến người lớn mà không tự mình tìm cách giải quyết. Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển nhận thức, tình cảm của trẻ. Chính vì vậy là một giáo viên tôi luôn tìm tòi, hướng dẫn để trẻ lớp mình có những kĩ năng sống, kĩ năng tự phục vụ để trẻ hoàn thiện tốt về bản thân ngay từ bây giờ. Nếu trẻ biết tự phục vụ trẻ sẽ quí trọng bản thân trẻ sẽ nuôi dưỡng nền tảng sống và hình thành những kĩ năng sống tích cực trong trẻ giúp trẻ cân bằng cuộc sống. Ở mỗi lứa tuổi, trẻ rất cần có những tác động khác nhau đến kỹ năng sống của trẻ. Chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ từ lứa tuổi mầm non chính là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm trí tuệ, thẫm mĩ là nền tảng là quá trình học tập suốt đời của trẻ.

Chính vì vậy, tôi luôn quan tâm đến những biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ đặc biệt cho trẻ 3-4 tuổi lớp tôi đang giảng dạy. Trẻ ở giai đoạn này là giai đoạn quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Ở độ tuổi này, trẻ bắt đầu hình thành khả năng suy nghĩ muốn tự lập, muốn làm cái này, cái kia một mình. Tính tự lập là một biểu hiện tâm lý có ảnh hưởng trực tiếp đên quá trình phát triển và hình thành các phẩm chất nhân cách cho trẻ. Một số dấu hiệu bắt đầu hình thành tính tự lập, đó là như cầu tự khẳng định mình xuất hiện. Trẻ muốn làm một số công việc đơn giản trong sinh hoạt hằng ngày. Giáo dục tính tự lập cho trẻ ngay từ lúc còn nhỏ không những tạo cho trẻ khả năng tự lập trong sinh hoạt hằng ngày mà còn là một trong những điều kiện quan trọng giúp trẻ hình thành sự tự tin, năng động, sáng tạo làm cơ sở hình thành các kỹ năng sống cho trẻ sau này.

Thực tế cho thấy, đối với mỗi gia đình hiện nay, đặc biệt là cha mẹ mắc phải sai lầm khi giáo dục nói chung và giáo dục trẻ có tính tự lập nói riêng. Thứ nhất là cha mẹ nuông chiều con quá mức chỉ biết hưởng thụ dần hình thành tính ích kỷ, vụng về, thiếu tự tin trong cuộc sống. Thứ hai là cha mẹ không tin vào khả năng của con mình, trẻ muốn làm nhưng thấy trẻ lóng ngóng, chậm chạp thì tỏ ra khó chịu, nên người lớn thường xót ruột và làm thay trẻ, dẫn đến trẻ có thái độ bướng bỉnh dần hình thành tính ỷ lại, lười biếng, mất tự tin ở trẻ.

Đối với giáo viên đa số đã có nhận thức đầy đủ và có thái độ đúng trong việc giáo dục tính tự lập cho trẻ lên ba. Song về hướng dẫn hoạt động để trẻ có kỹ năng tự phục vụ thì vẫn còn hạn chế. Nguyên nhân là do người giáo viên cho rằng trẻ còn quá nhỏ để dạy trẻ tính tự lập, bên cạnh đó là cô giáo ngại khó, sợ tốn thời gian. Vì vậy để hình thành và phát triển tính tự phục vụ cho trẻ nói chung và trẻ mẫu giáo bé nói riêng thì giáo viên mầm non cần kết hợp với cha mẹ trẻ để có những biện pháp phù hợp nhằm phát huy khả năng tự phục vụ bản thân, làm cơ sở cho sự hình thành và phát triển nhân cách ở trẻ sau này. Tự phục vụ là phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ tăng năng lực hội nhập, tích cực, chủ động, sáng tạo, tự tin vững vàng trước mọi thử thách. Tự phục vụ chính là chiếc chìa khóa sự sống còn, sự phát triển và sự thành công của mỗi con người.