Sáng kiến kinh nghiệm Đổi mới phương pháp kiểm tra miệng trong giờ dạy Tiếng Anh ở trường THPT số 3 Bảo Yên

Trong những năm gần đây, song song với sự phát triển không ngừng của nghành khoa học kĩ thuật, công nghệ thông tin, công nghiệp và du lịch,… việc học ngoại ngữ đã trở thành một nhu cầu cần thiết với tất cả cộng đồng. Với cơ chế mở cửa, quan điểm “hội nhập”, ngoại ngữ đã trở thành phương tiện tối ưu để chúng ta tiếp cận với thế giới văn minh, trao đổi văn hóa và nối vòng hữu nghị toàn cầu.

Xuất phát từ mục đích đó, việc dạy và học ngoại ngữ, đặc biệt là Tiếng Anh trong các trường THPT đã có những chuyển biến rõ rệt. Tiếng Anh đã trở thành một trong ba môn thi trong các kì thi tuyển sinh vào lớp 10 và thi tốt nghiệp THPT. Đồng thời Tiếng Anh đã được phủ kín các trường ở khắp nơi kể cả vùng sâu, vùng xa. Thậm chí nhiều trường tiểu học cũng đã đưa môn ngoại ngữ vào để các em sớm được làm quen với môn học và tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập sau này của các em. Mỗi kì nghỉ hè, Sở Giáo dục đã tổ chức các lớp tập huấn nâng cao chất lượng chuyên môn và đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng bộ môn. Trong tất cả các trường học, tài liệu và các thiết bị dạy học được đưa vào ngày càng hoàn thiện hơn, giúp cho giờ học đạt hiệu quả tốt hơn và học sinh cũng hứng thú hơn với môn học này.

Nghị quyết Trung Ương 2 khóa VII đã khẳng định “Phải đổi mới phương pháp Giáo dục Đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại của quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh”. Luật Giáo dục, Điều 28.2 có nêu “Phương pháp Giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”.

Cùng với việc đổi mới chương trình SGK, đổi mới phương pháp giảng dạy thì vấn đề đổi mới kiểm tra đánh giá là khâu hết sức quan trọng trong quá trình giảng dạy và học tập. Đổi mới phương pháp dạy học và đổi mới kiểm tra đánh giá là hai hoạt động có liên quan chặt chẽ với nhau. Đổi mới kiểm tra đánh giá là động lực đổi mới phương pháp dạy học, góp phần thực hiện mục tiêu như Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đề nghị các địa phương cần chú trọng việc tuyên truyền thay đổi nhận thức từ phía giáo viên và HS để đạt mục tiêu chính của “Đề án: Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống Giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 - 2020” là “Ngoại ngữ trở thành phương tiện để làm việc trong môi trường quốc tế, biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam”. Muốn vậy, cần phải thay đổi động lực học từ “học để thi” thành “học để sử dụng”. Trước mắt cần tập trung dạy và học tiếng Anh vì đây là ngôn ngữ phổ biến và là ngôn ngữ của một số nền kinh tế mạnh trên thế giới.

Việc đổi mới kiểm tra đánh giá bao gồm nhiều khâu, nhiều nội dung nhiều công đoạn, trong đó việc đổi mới kiểm tra miệng là khâu hết sức quan trọng vì đây là một hoạt động diễn ra thường xuyên liên tục. Kiểm tra miệng không chỉ là kiểm tra đầu giờ mà cũng có thể diễn ra xuyên suốt trong một tiết học. Nếu giáo viên lơ là không thực hiện tốt việc kiểm tra miệng thì quá trình tiếp thu kiến thức của học sinh sẽ bị gián đoạn, các em sẽ bị hổng các kiến thức, kỹ năng cần có trong mỗi tiết học. Điều này sẽ ảnh hưởng đến kết quả của các bài kiểm tra định kì (1 tiết, học kì,...). Trên thực tế việc kiểm tra miệng trong các tiết học tiếng Anh hiện nay còn nhiều bất cập do áp lực của lượng kiến thức, kỹ năng cần đạt được trong mỗi tiết dạy nên thời gian dành cho việc kiểm tra miệng hầu như rất ít. Bên cạnh đó phần lớn học sinh rất thụ động, học vẹt để đối phó, thậm chí một số em do mất căn bản nên lười nhác trong việc học bài cũ.