Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục những sai lầm phổ biến của học sinh trong giải toán Số học - Đại số THCS

Toán học là một môn khoa học đòi hỏi sự sáng tạo và tìm tòi không ngừng. Tuy được coi là một môn học khó nhưng những khó khăn, bí ẩn đặt ra của bài toán là một động lực thúc đẩy người học toán càng học thì càng say mê, hứng thú và không ngừng tư duy để giải quyết vấn đề đặt ra.

Giáo dục hiện nay ở nước ta vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi cách dạy và học theo kiểu đọc- chép. Cùng với những qui định trong khuôn khổ chương trình và thời lượng tiết học quá ít để vừa tải lí thuyết, vừa làm bài tập...Chính những điều này đã tạo ra những áp lực không nhỏ cho cả giáo viên và học sinh. Giáo viên buộc phải đưa ra những công thức, định lí cho học sinh mà ít có thời gian và cơ hội để phân tích cặn kẽ bản chất của vấn đề, chỉ ra những trường hợp khác của công thức hoặc tính chất mà học sinh có thể mắc những sai lầm khi gặp phải vấn đề đó. Học sinh cũng học một cách máy móc, chấp nhận và tuân theo những cái có sẵn, rập khuông những công thức, định lí đưa ra mà ít chịu tư duy, tìm tòi, chứng minh vấn đề. Từ đó, trong quá trình làm học, học sinh đã tự suy ra những công thức hoặc tính chất tương tự cái đã học mà không biết là mình đã mắc sai lầm do không hiểu hoặc không nắm vững bản chất của công thức, định lí đó.

Toán học là một môn học có tính logic cao. Nó giống như một chuỗi những mắc xích. Nếu học sinh có sự hiểu nhầm, đánh đồng giữa các công thức đúng với công thức sai mà không được phát hiện, sửa sai kịp thời thì những kiến thức sai đó sẽ đi theo các em trong suốt quá trình học toán, kể cả lên cấp III. Đó gọi là “hỏng kiến thức cơ bản”. Giống như những mắc xích lỗi trong chuỗi xích, sẽ gây ra rất nhiều khó khăn trong quá trình học toán dẫn đến sự chán nản, bỏ cuộc và ngày càng tụt dốc của các em.

Trong quá trình giải toán, việc học sinh mắc những sai lầm là điều bình thường, khó tránh khỏi. Trong đề tài này, tôi không đề cập đến những sai sót của học sinh trong quá trình tính toán mà chủ yếu là đi sâu vào phân tích những hiểu nhầm phổ biến của học sinh THCS đối với những công thức, định lí, tính chất đã học và cách áp dụng sai kiến thức của các em trong các bài giải toán Số học- Đại số. Từ đó đưa ra cách khắc phục cho những sai lầm đó.

Tôi hi vọng đề tài này sẽ giúp ích cho các em học sinh ở trường THCS phát hiện được những sai lầm trong tư duy của mình với những gì đã, đang và sắp được học. Qua đó các em có thể tránh né được những sai lầm phổ biến khi giải toán. Giúp các em học tập môn toán có hiệu quả cao bằng những kiến thức vững vàng, thể hiện trong những bài tập, bài kiểm tra, bài thi hạn chế tối đa sai sót, đạt được điểm cao.