Mô tả Sáng kiến Một số biện pháp giúp nâng cao kết quả học tập môn Sinh học lớp 12C7 và 12C8 ở trường THPT Trung An năm học 2017-2018

Đối với môn Sinh học, khi bước lên lớp 12 học sinh sẽ được học và kiểm tra theo hình thức 100% trắc nghiệm, vì vậy cả giáo viên và học sinh đều phải thay đổi phương pháp dạy và học, phải sử dụng các phương pháp dạy và học phù hợp với việc kiểm tra bằng trắc nghiệm thì học sinh mới đạt được kết quả học tập cao. Qua kết quả của các lần kiểm tra môn sinh của lớp12 ở trường THPT Trung An những năm gần đây đều có kết quả thấp. Khi tìm hiểu nguyên nhân tôi nhận thấy rằng nhiều em học sinh lười học do không hứng thú với môn học hoặc học không hiểu bài do mất tập trung, phương pháp học chưa đúng, những em học sinh có kiến thức tốt nhưng kiểm tra lại bị điểm thấp do thiếu kỹ năng làm bài trắc nghiệm. Vì vậy để giúp học sinh có phương pháp học đúng và nâng cao kỹ năng làm bài trắc nghiệm để đạt điểm tốt hơn trong các kì kiểm tra tôi đã viết sáng kiến này để cung cấp cho giáo viên và học sinh một số biện pháp dạy và học phù hợp giúp học sinh dễ tiếp thu bài hơn, nâng cao được kết quả học tập cho học sinh ở môn sinh học 12.

Tôi đã viết sáng kiến này nhằm mục đích cung cấp cho giáo viên và học sinh một số phương pháp dạy và học hiệu quả để việc dạy và học môn sinh lớp 12 đạt kết quả cao hơn như: Phương pháp kiểm tra đầu giờ bằng trắc nghiệm thay cho kiểm tra miệng, vừa giúp giáo viên kiểm tra được nhiều nội dung và kiểm tra cùng lúc nhiều học sinh, vừa giúp học sinh làm quen và rèn luyện kỹ năng làm bài trắc nghiệm. Phương pháp ôn tập bằng sơ đồ tư duy giúp học sinh khái quát tốt kiến thức đồng thời sử dụng hình thức cho học sinh hoạt động nhóm để vẽ sơ đồ tư duy vừa giúp phát huy vai trò chủ động của học sinh vừa giúp rèn luyện cho các em một số kỹ năng như: thuyết trình, phân công công việc và thời gian một cách khoa học, tư duy logic, năng động, sáng tạo, … đồng thời phương pháp này còn giúp người giáo viên ngoài việc đánh giá năng lực học tập còn đánh giá được nhiều kỹ năng khác của các em thông qua hoạt động nhóm và thuyết trình, bên cạnh đó sản phẩm các em làm được cũng là nguồn tư liệu giảng dạy phong phú và đa dạng cho giáo viên. Phương pháp dạy học bằng từ khóa giúp các em giảm bớt được nội dung kiến thức khi học bài nhưng vẫn nắm được tất cả các nội dung trọng tâm của chương trình, phương pháp giải bài tập bằng các công thức tính nhanh giúp các em tiết kiệm được nhiều thời gian khi làm bài trong các kì thi và kiểm tra. Bên cạnh đó tôi còn cung cấp cho các quý thầy cô một số bài kiểm tra đầu giờ bằng trắc nghiệm với đầy đủ các mức độ theo tỉ lệ biết, hiểu 60% và vận dụng 40% đúng theo công văn chỉ đạo chuyên môn của sở GD&ĐT Cần Thơ. Cung cấp cho quý thầy cô một số công thức giải nhanh các bài tập vận dụng cao mà tôi tự đề xuất hoặc sưu tầm được, một số mẫu sơ đồ tư duy do chính các em học sinh thiết kế vừa đa dạng sinh động vừa khái quát được nội dung kiến thức.

Để đánh giá về tính hiệu quả của các phương pháp trên tôi đã thực hiện bằng phương pháp nghiên cứu kiểm tra trước và sau tác động với hai nhóm tương đương. Mỗi nhóm là một lớp nguyên vẹn, hai nhóm có kết quả học tập tương đương nhau. Sử dụng một lớp làm nhóm đối chứng, thực hiện theo phương pháp cũ là giáo viên diễn giảng học sinh ghi chép từng nội dung học cụ thể, một lớp là nhóm thực nghiệm, sử dụng các phương pháp mới phù hợp với thi trắc nghiệm như dạy học bằng từ khóa, giải bài tập bằng công thức tính nhanh, kiểm tra đầu giờ bằng trắc nghiệm, ôn tập bằng sơ đồ tư duy. Dùng phép kiểm chứng T-test độc lập để kiểm chứng sự chênh lệch giữa điểm số trung bình của 2 nhóm trước và sau khi tác động, sau đó đánh giá mức độ ảnh hưởng của tác động thông qua chênh lệch SMD. Hai lớp được chọn nghiên cứu là lớp 12C7 và 12C8 năm học 2017- 2018, kết quả kiểm tra T-test độc lập với bài kiểm tra đầu năm là p = 0.444742206 > 0,05 (được minh chứng cụ thể trong sáng kiến), với kết quả trên cho thấy sự chênh lệch điểm số trung bình của 2 lớp là không có ý nghĩa, hai nhóm được coi là tương đương.